Okiem Kinomaniaka: października 2016

Nie oszukujmy się, jakiś czas temu polskie kino wyszło na prostą. Po latach 90. spędzonych w bagienku komedii romantycznych i sensacyjnych klasy B nadszedł czas na powrót do źródła. Do porządnego kina gatunkowego docenianego również poza naszymi granicami oraz do solidnych seriali, na emisję których czeka co tydzień chyba co drugi Polak. Jedną z takich produkcji z pewnością jest "Belfer" w reżyserii znakomitego Łukasza Palkowskiego.

(Źródło: vod.pl/belfer)

Nauczyciel polskiego z warszawskiego liceum nagle trafia do szkoły na prowincji. W małym miasteczku Dobrowice doszło w ostatnich dniach do tragicznego wydarzenia. W pobliskim lesie znaleziono ciało Oli, jednej z uczennic, niezbyt lubianej prymuski. Okazuje się, że dziewczyna była w ciąży, chciała się rozstać z chłopakiem, nie mówiła o wszystkich swoich planach rodzicom, a jedyną powiernicą większości jej tajemnic była Ewelina, skrycie zakochana w jej chłopaku Maćku, który jest szkolnym freakiem, outsiderem.

Śledztwo niewiele wnosi, sprawa jest trudna do rozwiązania, a tytułowy belfer Paweł Zawadzki (Maciej Stuhr) próbuje wgryźć się tak w okoliczności wypadku, jak i małomiasteczkową rzeczywistość, przy okazji odkrywając inne sekrety mieszkańców Dobrowic.

(Źródło: youtube.com)

Dlaczego "Belfra" dobrze się ogląda? Przede wszystkim ze względu na historię, jaką chcą nam opowiedzieć jego twórcy. Wątek tajemniczej śmierci młodej dziewczyny i w jakiś sposób powiązane z nią inne, niejasne zdarzenia, to materiał na dość długą produkcję, która cały czas trzyma widza w napięciu. Zwłaszcza, że scenariusz napisał Jakub Żulczyk, który do miana gwiazdy polskiej literatury współczesnej zaczął pretendować od czasu ogromnego sukcesu powieści (swoją drogą świetnej, bardzo polecam!) "Ślepnąc od świateł".

Niczego jednak nie osiągnie sam dobry pomysł scenariuszowy, bez realizatora bez wizji artystycznej. Tu jednak duet mamy silny, bo za reżyserię odpowiada Łukasz Palkowski, twórca obsypanych nagrodami "Bogów" oraz naprawdę dobrego dramatu z Sonią Bohosiewicz i Marcinem Kwaśnym - "Rezerwat".

(Źródło: belfer.canalplus,pl)

Trzecim filarem produkcji jest fantastyczna obsada. Mamy tu grono genialnych, doświadczonych aktorów (Magdalena Cielecka, Łukasz Simlat, Paweł Królikowski, Agnieszka Popławska) oraz wielu, zdolnych młodych adeptów sztuki aktorskiej (Sebastian Fabijański, Józef Pawłowski, Mateusz Więcławek, Malwina Buss). To sprawia, że dramaturgia zostaje utrzymana na przyzwoitym poziomie w każdym odcinku. Tu w zasadzie nie ma ani słabszych wątków ani słabszych scen. Częściowo jest to zasługą solidnego scenariusza, w którym Żulczyk sprytnie bohaterem uczynił również samo miasteczko. Osadzenie historii w realiach polskiej prowincji było bardzo dobrą decyzją, gdyż nadało całości swoisty klimat.

Jeśli ktoś z Was, jeszcze nie widział nawet odcinka "Belfra", zachęcam do nadrobienia zaległości. Może nie jest to majstersztyk, ale na pewno bardzo dobra kryminalna propozycja "made in Poland".

(Źródło: filmweb.pl)

Dolan uwielbia pokazywać ludzkie relacje. Zwłaszcza te niełatwe: związkowe, przyjacielskie, rodzinne. Właśnie ostatnie z wymienionych szczególnie intensywnie porusza w najnowszych filmach - "Mamie" i "To tylko koniec świata". Jego najświeższa produkcja, której wyczekiwałam od premiery w Cannes, już w samym zwiastunie kpi skrajnymi emocjami i mocno oddziałuje na widza. Byłam ciekawa, na ile taki sam efekt gwarantuje seans całego dzieła.

(Źródło: tiff.net)

Nowość młodego, aczkolwiek bardzo już doświadczonego i niewątpliwie utalentowanego, reżysera rozgrywa się wokół powrotu Louisa, głównego bohatera (Gaspard Ulliel) w rodzinne strony. Mężczyzna wraca do domu po 12-letniej nieobecności. Niegdyś wybrał karierę dramatopisarza i zdecydował się porzucić wszystko to, z czym był dotychczas związany. Konfrontacja z bliskimi po tak długiej nieobecności budzi w nim strach. Jest on tym większy, że ów powrót nie został podyktowany nostalgią za starymi czasami czy tęsknotą za matką bądź rodzeństwem, a bardziej pragmatycznie - chęcią wyznania im prawdy o swojej poważnej choroby i swoistego również pożegnania się z nimi.

(Źródło: youtube.com)

"To tylko koniec świata" zachwyca już od pierwszego kadru. Osobiście bardzo podobała mi się scena otwarcia, będąca kompilacją ujęć skupionych na detalu. Poza tym niemal w każdej scenie czuć klimat kina charakterystycznego dla Dolana. To wybrzmiewa tak w kolorystyce, kadrowaniu, jak i muzyce, która jest zawsze niebywale dopasowana.

Największą pracę wykonali tu jednak niezwykli aktorzy. Szczególnie świetnie wypada Vincent Cassel w roli Antoine'a, karmiącego się kompleksami starszego brata-despoty oraz Marion Cotillard jako jego stłamszona, neurotyczna żona. Ich kreacje przemawiają do nas totalnie. Całkowicie wierzymy w każde ich słowo, wiarygodny jest każdy gest, każde spojrzenie. Oni naprawdę stali się postaciami, w które mieli wcielić się w filmie i właśnie dzięki temu tak głęboko przeżywamy ich bardziej i mniej intymne wyznania. A należy przyznać, że i tym razem Dolan nie oszczędza nam scen pełnych dramaturgii. I co najważniejsze, to poczucie skrępowania, zestresowania, smutku, wstydu, bólu i bezradności z ekranu płynnie przechodzi na widownię. W pewnym momencie po plecach przechodzą nam ciarki z zażenowania, jakbyśmy znaleźli się, jak przypadkowy przechodzeń, w środku rodzinnej awantury. Niespodziewanie weszli w jej sam środek i obserwowali eskalację.

Ten genialny wydźwięk filmu nieco psuje jednak główny bohater. I choć Gaspard Ulliel ma za sobą kilka dobrych ról i wyróżnia go charakterystyczna twarz, to nie jest w pełni przekonujący. Albo sama postać Louisa jest zbyt papierowa, bez wyrazu, albo Ulliel nie potrafił wybić tych sprzecznych emocji siedzących w bohaterze. Dla mnie Louis jest płaską postacią, brakuje w nim energii, tej iskry, która niegdyś rozbłysła i pozwoliła mu podjąć odważną decyzję pozostawienia bliskich dla wielkiej kariery. Teraz widzimy go jako ducha. Fizycznie jest obecny z rodziną, ale jego umysł i myśli są gdzie indziej. Może powrót na rodzinne łono po latach sprawił, że czuje, że nie ma prawa zabierać głosu w rodzinnych sprzeczkach. Mnie jednak nawet takie tłumaczenie nie przekonuje do Louisa i tylko przez niego "To tylko koniec świata" rozpatruję jako wyłącznie dobry film wierząc, że Dolana stać wciąż na więcej.

(Źródła: youtube.com i thefilmstage.com)

Jak ja lubię to uczucie! Gdy przed rozpoczęciem festiwalu czytasz opisy wielu filmów i próbujesz wyłuskać to, co naprawdę będzie godne uwagi. Gdy decydujesz się na obejrzenie danej produkcji w nadziei, że to będzie dobrze spędzony czas. Gdy tuż przed seansem pojawia się dreszczyk emocji, czy to na pewno był dobry wybór. Zwłaszcza to, gdy zaraz po ostatniej scenie możesz śmiało przyznać: "Tak, to był kawał naprawdę dobrego kina!"

(Źródło: remezcla.com)

Wertując tegoroczny program na Warszawski Festiwal Filmowy zaznaczyłam kilkanaście obrazów, które chciałam zobaczyć. Ale tylko na kilka miałam OGROMNĄ chrapkę. Jednym z nich był amerykański dramat w reżyserii Rafaela Palacio Illingwortha pt. "Między nami". Ta kameralnie opowiedziana historia o miłości we współczesnych czasach przywołała mi na myśl mieszankę wspaniałej, sentymentalnej produkcji "Ona" z Joaquinem Phoenixem w roli głównej oraz poruszający, irański dramat "Rozstanie" nagrodzony w 2012 roku Oskarem za najlepszy film nieanglojęzyczny. I wiecie co? Nie pomyliłam się, to był równie emocjonujący i zapadający w pamięć seans.

(Źródło: showbizcafe.com)

Głównie bohaterowie - Dianne i Henry, są parą. Ich sześcioletni związek właśnie zaczyna przeobrażać się w swoiste narzeczeństwo. Ba, stopniowo (raz rozsądniej, innym razem bardziej pochopnie) podejmują długofalowe decyzje, snują dalekosiężne plany. Okazuje się jednak, że bycie razem nie jest tak łatwe. Że fakt, iż znamy kogoś naprawdę dobrze, nie gwarantuje sukcesu. Że gdzieś w wirze codzienności gubimy magię miłości, gasimy iskrę, która niegdyś zapłonęła w naszych sercach i w związku z tym to, co nowe, kusi mocno. Tak jest i w przypadku Henry'ego, którego zaczyna fascynować fanka jego twórczości filmowej, i w przypadku Dianne, która zaczyna flirtować z jednym ze swoich klientów.

Obraz Illingwortha to więc próba udokumentowania wielu współczesnych par oraz blasków
i cieni ich relacji. Reżyser niebywale subtelnie, a jednocześnie tak wyraziście pokazuje nam to, co z jednej strony stworzyło związek Dianne i Henry'ego, to wszystko, co nadal spaja ich, nie pomijając różnic nie do pogodzenia występujących między nimi, punktów zapalnych wielu ich kłótni oraz zwyczajnych, ludzkich ułomności. Robi to tak dobrze, w sposób tak bardzo przemyślany, że czujemy się jakbyśmy oglądali dokument. Jego spostrzeżenia dotyczące relacji międzyludzkich są tak celne, że nikt nie mógłby odmówić produkcji Illingwortha wiarygodności. "Między nami" momentami niezmiernie nas bawi, częściej jednak wywołuje smutek, nostalgię, rozczarowanie. Idealnie emocje te potęguje perfekcyjna warstwa techniczna. Głównie jest to świetnie dobrana ścieżka dźwiękowa, która szczególnie mocno działa na nas w scenie marszu Henry'ego przez miasto. Na uznanie zasługują również zdjęcia - kadry koncentrujące się na detalach oraz chłodna kolorystyka całej produkcji także nadają dość pesymistyczny nastrój całemu dziełu.

W pewnym momencie filmu bohaterka rzuca proste, ale tak kluczowe pytanie: "Co zrobić, żeby wciąż było fajnie?". Jaką dostaje odpowiedź dowiecie się oglądając "Między nami" (liczę, że trafi do dystrybucji!), bo reżyser swoim filmem próbuje właśnie znaleźć, albo tylko wskazać nam, rozwiązanie jednego z najistotniejszych problemów ludzkości: tego, co zrobić, by uratować związek, gdy wypala się żar miłości, namiętności, przyjaźni, który niegdyś tak żywo płonął między dwojgiem ludzi.

(Źródło: showbizcafe.com)

To jeden z tych polskich filmów, na które niemal wszyscy czekali. To jeden z tych rodzimych reżyserów, którego wszyscy znają i doceniają. To także jedno z tych wydarzeń, które jest dla nas, Polaków, bardzo ważne. I trudne zarazem. I co tu dużo mówić, trudno się również ogląda ekranizację rzezi wołyńskiej, bo obraz Smarzowskiego jest taki jak całe jego kino: mocny, dosłowny, na wskroś autentyczny.

(Źródło: filmweb.pl)

Najnowszy film Smarzowskiego to próba przedstawienia wydarzeń, które rozpoczęły się latem 1943. Reżyser w bardzo naturalistyczny wręcz sposób pokazuje najbardziej drastyczne momenty czystki etnicznej na Ukrainie. Już sam zwiastun wbija nas w fotel! Sami zobaczcie!

(Źródło: youtube.com)

Tym, co najmocniej wyróżnia "Wołyń" na tle wielu innych produkcji historycznych, jest autentyczność. Tak cała scenografia i charakteryzacja, jak również dosłowność scen walki, niezwykle silnie przemawia do widza. Dzięki temu czujemy się bardziej związani z bohaterami filmu, ponieważ ten tak realny obraz odczytujemy niemalże jak dokument, a nie fabułę osadzoną na tle prawdziwych zdarzeń. Owa realność sprawia, że film staje się brutalny, a przez to i emocjonalny. Bo myślę, że mało kto jest w stanie patrzeć na sceny podpalania dziecka, odcinania kobiecie głowy czy wieszania na stryczku bez mrugnięcia okiem, bez drżenia serca.

Ta autentyczność występuje z pewnością na poziomie obrazu. Jeśli zaś chodzi o prawdę historyczną nie jestem specjalistą, by wygłaszać opinię, czy "Wołyń" Smarzowskiego jest obiektywnym przedstawieniem zdarzeń, czy jednak wybiela Polaków. Jednak śledząc bacznie to, co działo się na ekranie, odniosłam wrażenie, że reżyser próbował być fair. Nie zrobił z bohaterów polskiego pochodzenia jedynie prawych obywateli i dobrych katolików. Pokazał także tych mściwych, zawistnych, żądnych pieniędzy i bezpieczeństwa kosztem lojalności czy zwyczajnej, ludzkiej przyzwoitości. Podobnie też postąpił z przedstawicielami drugiej strony barykady - wśród postaci ukraińskich możemy znaleźć i tych, którzy opowiadają się za dobrem, miłością, pokojem.

(Źródło: filmwolyn.org)

Co nietypowe, w "Wołyniu" przez długi czas panuje cisza. Może nie dosłowna, ale taka pozbawiona dialogów. Nie ma tu długich rozmów między bohaterami czy wielkich monologów. W pewnym momencie orientujemy się, że główna bohaterka wyraża nam siebie przede wszystkim postawą, spojrzeniem, grymasem, czynami. Że jej wypowiedzi są sporadyczne, bo słowa tylko jakby dopełniają jej działania.

Film nie jest jednak idealny. Akcja rozwija się nieco zbyt wolno, a całość jest zdecydowanie za długa. Mniej więcej w połowie seansu dochodzimy do wniosku, że nasza bohaterka - Zosia, jest dziewczyną ściągającą na siebie wszystkie nieszczęścia świata. Oczywiście zabieg ten miał na celu pokazanie, jak z wieloma trudnymi, czasami krytycznymi sytuacjami musieli zmagać się wówczas Polacy zamieszkujący Wołyń. Odnoszę więc wrażenie, że bardziej wnikliwe i jasne dla widza-laika przedstawienie sytuacji społeczno-politycznej, która doprowadziła do rzezi wołyńskiej, szybsze tempo akcji oraz rozbicie wszystkich przedziwnych zdarzeń na większą liczbę bohaterów niż obrazowanie ich na przykładzie jednej, biednej Zosi, dodałoby jakieś energii całej produkcji, która de facto jest naprawdę dobra. A co najważniejsze budzi w nas emocje, z którymi musimy sobie poradzić oraz skłania do refleksji, a o to przecież chodzi w kinie nienastawionym wyłącznie na rozrywkę.